Co to jest neurotyczność?
Neurotyczność to jedna z cech osobowości, zwykle definiowana jako nadmierna skłonność do lęku, stresu, zwątpienia w siebie, strachu i innych negatywnych uczuć. Neurotyczność opisywana jest także, czasami jako niska stabilność emocjonalna lub emocjonalność negatywna. Wszystkie cechy osobowości, w tym neurotyzm, istnieją w pewnym spektrum – niektórzy ludzie są po prostu znacznie bardziej neurotyczni niż inni. Jednak ludzie mający skłonności do nerwicy i chronicznego stresu są bardziej podatni na lęki, zaburzenia nastroju i dodatkowe niekorzystne skutki społeczne i emocjonalne.
Neurotyzm wiąże się również, ze sposobem w jaki dana jednostka reaguje na stres. Reakcja na daną sytuację stresową, osoby o wyższym poziomie neurotyczności będzie dużo silniejsza oraz będzie miała na nią bardziej negatywny wpływ, niż na osobę o niskim poziomie tej cechy.
Jak ocenić poziom neurotyczności? Skąd mam wiedzieć, że jestem osobą neurotyczną?
Jeżeli masz wysoki lub też przeciwnie bardzo niski neurotyzm, prawdopodobnie czujesz, że tak jest. Jednak, aby poznać, bardziej szczegółową i profesjonalną odpowiedź warto zdecydować się na zrobienie testu.
Test osobowości, to narzędzie używane przez odpowiednich specjalistów, w tym przypadku do określenia poziomu neurotyczności danej osoby. Testy określają poziom w jakim pacjent:
- martwi się codziennymi sprawami
- czuję się przygnębiony, zestresowany lub zlękniony
- łatwo się niepokoi
- miewa częste wahania nastroju
- łatwo się irytuje
Dobre i złe strony neurotyzmu
Osoby neurotyczne mają zazwyczaj większą samoświadomość, potrzebę samopoznania i zrozumienia, są ludźmi twórczymi i kreatywnymi. Dodatkowo cechuje ich sumienność oraz wysoki poziom inteligencji emocjonalnej. Osoby te mogą wykazywać się dużą empatią i zrozumieniem w stosunku do innych, co podyktowane jest tym, że sami często muszą zmagać się oraz radzić z trudnymi, negatywnymi emocjami.
Niestety, z drugiej strony wysoki poziom neurotyzmu wiążą się z ryzykiem wystąpienia choroby psychicznej- depresji czy lęków. Może przekładać się także na ogólne pogorszenie zdrowia, zmęczenie oraz w sposób negatywny wpływać na relacje międzyludzkie, przede wszystkim przyjaźnie, związki partnerskie czy małżeńskie.
Co jest przyczyną neurotyzmu?
Nie ma jednej konkretnej przyczyny neurotyzmu. Badania wskazują, że poziom neurotyczności, podobnie jak innych cech osobowości, kształtowany jest częściowo przez genetykę oraz wpływ społeczny i środowiskowy. Ludzie, którzy w dzieciństwie doświadczyli traum, stresu i innych przeciwności losu, są bardziej podatni na rozwój nerwicowych cech i zachowań. Również osoby, które doświadczyły przemocy, zaniedbania lub których styl przywiązania do pierwszego opiekuna, nie jest oparty na poczuciu bezpieczeństwa mają tendencję do cechowania się wysokim poziomem neurotyczności.
Jak radzić sobie z neurotyzmem?
Istnieją pewne wskazówki i strategie pozwalające okiełznać wysoką neurotyczność na poziomie codziennego życia:
- Praca nad samoświadomością, poznaniem siebie oraz swojej emocjonalności i wrażliwości. Umiejętność określania i nazywania własnych emocji jest ważnym aspektem, który pozwala je zrozumieć oraz w prawidłowy sposób nad nimi pracować.
- Dopasowanie stylu życia do swoich preferencji osobowościowych- unikanie bardziej stresujących zajęć, które powodują nadmierne, niepotrzebne napięcie. Odnosi się to szczególnie to życia zawodowego, które zajmuje bardzo dużą część życia, dlatego osoby posiadające neurotyczną osobowość powinny unikać prac związanych z dużym ryzykiem, nadmiernym stresem i lękiem.
- Medytacja, relaksacja lub joga, które pozwalają rozluźnić ciało oraz wyciszyć umysł. Regularna praktyka działa pozytywnie zarówno na zdrowie psychiczne jak i fizyczne, pomaga zwalczyć bezsenność, wspomaga skupienie oraz powoduje wzrost dobrego samopoczucia.
Czy będąc osobą neurotyczną warto udać się na terapię?
Najlepszym sposobem na zmniejszenie poziomu neurotyzmu jest rozpoczęcie terapii. Specjalista, dzięki zdobytej wiedzy, doświadczeniu i odpowiednim narzędziom może pomóc rozwiązać ten problem w kompleksowy sposób, biorąc pod uwagę, relacje, czynniki związane ze stylem życia oraz wzorce myślowe. Zazwyczaj jedną z przyczyn neurotyzmu jest składnik biologiczny. Oznacza to, że niektórzy ludzie są po prostu bardziej wrażliwi na stres od innych, dlatego ważne jest, aby nie myśleć o neurotyzmie jako o słabości. Często ma to również wiele wspólnego z traumami wczesnego dzieciństwa oraz, wyuczonymi schematami, a rozwiązywanie tych problemów zazwyczaj wymaga profesjonalnej pomocy.
Autor: Agnieszka Brzostowska