Złość jest ważna w relacjach między ludźmi. Jest komunikatem: „to, co robisz zakłóca moje myślenie, działanie, wprawia mnie w dyskomfort”. Złość dodaje autentyzmu i intensywności w interakcjach międzyludzkich. „Czasami złości mnie to, co robisz, ale złoszczę się dlatego, że jesteś dla mnie ważny, a to, co robisz, nie jest mi obojętne!”. Okazywanie złości jest, więc wyrazem zaangażowania, troski i uwagi, może prowadzić do zwiększenia bliskości. Jednak dla wielu osób odczuwanie złości zasługuję na naganę. Od dziecka nasłuchali się komunikatów typu: „grzeczne dzieci się nie złoszczą”, „jeśli będziesz się tak złościł, to mamusia przestanie cię kochać!”. Mogli też obserwować niekontrolowane wybuchy złości u dorosłych – to rodziło przerażenie i przekonanie, że złość jest zła. Cały problem ze złością polega na tym, że zdrowe jej przeżywanie i wyrażanie wymaga sporych umiejętności. Gdy ich brak, złość może prowadzić do agresji – słownej, fizycznej, do zerwania kontaktów między ludźmi, bądź pogorszenia ich jakości.
Każdy człowiek bez wyjątku wpada w ZŁOŚĆ. Złość jest NIEZBĘDNA – jako źródło energii oraz sygnał, że dzieje się coś niekorzystnego.
Psycholog Warszawa przedstawia drabinę złości
- podstępna złość, np. zapomnisz, o co cię poprosiłam. Taki mały, zakamuflowany sposobik, aby mnie ukarać. Albo magiczna formułka: „tak, ale…” oraz tzw. udawanie głupiego, dzięki czemu możesz się na mnie odegrać. Złośliwe przeoczenie czegoś i udawanie niewiniątka, mówisz „przykro mi”, choć tak naprawdę czujesz złość. Podstępna złość to także gderanie pod nosem, utyskiwanie.
- chłodna obojętność. Obrażanie się. Małżeńskie „ciche dni”. Milczenie jest rodzajem broni.
- obwinianie i zawstydzanie. „Przez ciebie boli mnie głowa. Złościsz mnie!” W twoich myślach przewija się wciąż i wciąż: „przez ciebie!”. Chętnie porozmawiasz o brakach mojego charakteru. Powiesz mi coś w rodzaju: „Jesteś nic niewarta. Nie jesteś dość dobra. Nie można cię kochać. Nie pasujesz tu. Nie masz prawa do istnienia.”
- przekleństwa, krzyki, wrzaski, wyzwiska.
- żądania i groźby. „Zrób to albo naprawdę się wścieknę i dostaniesz lanie”, „Zrób to albo się wyprowadzę!”.
- nagonki i przepychanki. Atakujesz potokiem oskarżających słów, nie przestajesz nawet wtedy, gdy chcę wyjść – podążasz za mną. Pełen zazdrości i podejrzeń zasypujesz mnie podchwytliwymi pytaniami. Kiedy chcę się uwolnić, łapiesz mnie za przeguby rąk, przyciskasz do ściany, nie pozwalasz swobodnie odejść. Ograniczasz moją wolność – na tym polega przemoc fizyczna.
- przemoc. Popychasz, ciągniesz za ubranie, uderzasz w twarz, walisz i kopiesz, przyduszasz, przypalasz papierosem, wymachujesz nożem, strzelasz. Masz władzę, boję się ciebie. Doskonale wiesz co robisz, uruchamiasz złość po to, by osiągnąć jakiś cel. Możesz jednak łatwo stracić głowę w czasie ataku złości. Może cię ponieść i wyrządzisz mi „nieplanowaną” krzywdę.
- ślepa furia. Jej celem jest niszczenie, jest bardzo niebezpieczna. Pamiętaj: możesz mnie zabić! Możesz też targnąć się na swoje życie. Świadome myślenie jest odłączone.
Psycholog Warszawa radzi – Wyraź swoją złość w zdrowy sposób
Asertywne wyrażenie złości to skoncentrowanie się na zadaniu, jakim jest zmiana niepożądanej rzeczywistości zewnętrznej. Przy czym człowiek wyrażający gniew, czyni to w sposób nie naruszający praw innych osób. Jednocześnie pozwala sobie na ekspresję tego uczucia, co uwalnia go od napięcia emocjonalnego. Ważne by używać stosownego języka. Można mówić głośno a nawet krzyczeć, ale zaczynać od komunikatów JA, zamiast komunikatów TY. Nie jest więc asertywnym powiedzenie w złości: „Ty idioto, jak zwykle nie można na ciebie liczyć! Zawalasz każde zlecenie!”. Zdrowe wyrażenie złości brzmieć mogłoby tak: „Jestem wściekły na Ciebie, zawaliłeś kolejne zlecenie! Liczę, że w przyszłości będziesz się lepiej starał!”
„Nie podoba mi się to, co robisz!”
„Nie lubię, gdy mówisz do mnie w ten sposób!”
„Irytuje mnie ton, w jakim się do mnie zwracasz!”
„Drażni mnie sposób, w jaki odzywasz się do interesantów!”
„Denerwuje mnie sposób, w jaki mnie traktujesz!”
„Złości mnie to, że nie dajesz mi dojść do słowa”
„Jestem na ciebie tak wściekła, że z trudem panuję nad sobą!”
„Nie życzę sobie takich żartów na mój temat!”
„Doprowadzasz mnie do furii!”
„Zaraz się wścieknę!”
„Zupełnie się z Tobą nie zgadzam!”
„Cholernie złości mnie, kiedy tak mówisz!”
„Ta cała sprawa wyprowadziła mnie z równowagi!”
„Przestań zawracać mi głowę!”
„To naprawdę mnie wkurza!”
„Nie masz prawa tak robić!”
„Jestem wściekły jak diabli i nie zamierzam dłużej tego znosić!”
Masz problem z wyrażeniem złości? – Psychoterapeuta z Centrum Probalans Warszawa pomoże
Niektórzy mają kłopot z wyrażaniem złości. Złość to alarm w ciele, jeśli nie ujawnimy złości – alarm w ciele trwa. Tłumienie złości powoduje obciążenie organizmu niewyrażonym napięciem emocjonalnym, a w konsekwencji straty zdrowotne, np. utrzymujące się podwyższone ciśnienie krwi, bóle głowy, alergie skórne, choroby żołądka i układu krążenia, napięcie mięśni, mogące prowadzić do utrwalania się bolesnych usztywnień: karku, pleców, mięśni nóg, itd. Nieujawniona złość, żyje własnym życiem także w psychice, powodując dystansowanie się do świata, gromadzenie się żalu, rozgoryczenia, czasem wręcz wrogości oraz depresję. Wielu z nas hołduje przekonaniom typu: „dobry człowiek nigdy się nie złości”, „dobra matka nie złości się na swoje dzieci, jeśli okaże im złość, gdy są niegrzeczne, oznacza to, że ich nie kocha!”. Jesteśmy nauczeni, że przeżywanie złości i jej wyrażanie jest godne potępienia, niebezpieczne lub niemoralne. Obawiamy się, że inni przestaną nas lubić lub zaatakują.
Psychoterapia nauczy jak radzić sobie ze złością oraz pomoże w świadomym przeżywaniu uczuć i korzystaniu z nich jak z dobrze działającego GPSa, który poprowadzi nas w dobrym kierunku.
W Centrum Probalans istnieje możliwość skorzystania z porad psychologa w formie online skype. Poznaj nasz zespół specjalistów.