Syndrom DDA
Szacuje się, że nawet 5 milionów Polaków zmaga się z problemami typowymi dla Dorosłych Dzieci Alkoholików. Osoby wychowane w rodzinach, w których nadużywano alkoholu przyjmują ten dysfunkcyjny schemat rozwoju, co ma ogromny wpływ na ich dorosłe życie.
Objawy syndromu DDA są bardzo zróżnicowane. Są osoby bardziej odporne na urazy psychiczne, umiejętnie radzące sobie z krzywdą jaką zostały dotknięte w dzieciństwie, jednakże wiele dorosłych boryka się z przeszłością, która w destrukcyjny sposób wpływa na ich teraźniejszość. Dowiedz się, dlaczego warto zgłosić się do psychologa lub psychoterapeuty i jak wyjść z pułapki dzieciństwa.
Co powoduje pojawienie się syndromu i jakie zachowania wpływają na jego rozwój?
Dzieci wychowywane w rodzinach, w których co najmniej jedna osoba (najczęściej ojciec) miała problem alkoholowy doświadczają zaniedbywania fizycznego, emocjonalnego i psychicznego. Wydawać by się mogło, że w sytuacji, w której tylko jeden rodzic zmaga się z alkoholizmem, dzieci w dalszym ciągu mogą doświadczać miłości i opieki ze strony drugiego. Niestety w większości przypadków zdrowy małżonek nie radzi sobie z sytuacją, nie stanowi roli opiekuna oraz wsparcia dla dziecka, a często popada we współuzależnienie.
Problem alkoholizmu pociąga za sobą kolejne – kłopoty finansowe, kłótnie, awantury i przemoc, atmosferę ciągłego napięcia i strachu oraz pojawiające się stany depresyjne i lękowe, które odciskają piętno na dziecięcej psychice.
Cechy syndromu DDA – jak je rozpoznać?
Osoby dotknięte tym zaburzeniem często nie zdają sobie sprawy, że ich styl funkcjonowania i reakcje w dorosłym życiu są czymś nieprawidłowym, odbiegającym od normy. Dzieje się tak ponieważ, brak odpowiedniego przykładu i nieodparta chęć przystosowania się przysłania często ten problem.
Cechy wskazujące na DDA to:
– niskie poczucie własnej wartości
– zaburzony, negatywny obraz własnej osoby
– podświadomie aktywowany tryb ciągłego „czuwania” wynikający z uczucia niepewności
– trudność w określaniu własnej osoby oraz swoich celów na przyszłość
– branie na siebie zbyt dużej odpowiedzialności, na wszystkich płaszczyznach funkcjonowania
– problem z wyjściem ze strefy komfortu i działanie wg. ściśle określonych, znanych schematów
– obawa przed zmianami i chęć ciągłej kontroli wszystkich działań
-nieumiejętność tworzenia zdrowych, stałych relacji partnerskich, co związane jest z ograniczonym zaufaniem oraz odczuwaniem ciągłego strachu i niepokoju przed opuszczeniem
– brak umiejętności określania własnych emocji oraz radzenia sobie z nimi
Dorosłe Dzieci Alkoholików często mają podświadomą tendencję przywiązywania się do osób uzależnionych, które kojarzą im się z przestrzenią, którą doskonale znają. Dotyczy to chęci sprawowania kontroli oraz funkcji wyuczonych z dzieciństwie.
Brak orientacji które zachowania i reakcje są prawidłowe a które nie naraża osoby na pasmo ciągłych strat i rozczarowań oraz przewlekły stres, co w konsekwencji może prowadzić do wielu chorób somatycznych a także psychicznych w tym depresji.
Dziecko w rodzinie dysfunkcyjnej dostosowuje się do zaburzonych warunków życiowych poprzez przyjmowanie ról pomagających przetrwać zarówno dziecku jak i utrzymać jako taką stabilizację w rodzinie. Wyróżnia się 4 podstawowe role dziecięce:
- Postawa bohatera rodzinnego
Przyjmuje ją zazwyczaj najstarsze dziecko z rodzinie, które nie sprawia żadnych kłopotów wychowawczych. Osoba ta sprawuje opiekę nad młodszym rodzeństwem, robi wszystko,
aby, choć na chwilę zamienić rodzinny horror w prawdziwy, bezpieczny dom. Często bierze na siebie nadmiar obowiązków i doskonali swoje umiejętności, aby stać się jeszcze lepszym opiekunem nie tylko dla rodzeństwa, ale także dla rodziców.
- Postawa niewidzialny cień
Dotyczy dziecka bardzo skrzywdzonego, nieradzącego sobie z problemami rodzinnymi, „chowającego się w cień”, przed czyhającymi na niego zagrożeniami. Maluch chodzi ciągle przybity i smutny lub bardzo poważny, często izoluje się od rówieśników, najlepiej czuje się w samotności. Skryty w „bańce uczuć” sam stara radzić sobie z emocjami, zaspokaja swoje potrzeby i nie zwraca na siebie uwagi.
3.Postawa kozioł ofiarny
To osoba, którą rodzice często traktują jak popychadło, wylewają na nią swoje żale i negatywne emocje, niekiedy stosują przemoc fizyczną. Dziecko jest poniżane i obwiniane za wszystkie niepowodzenia. W konsekwencji, walczy o zmianę opinii rodzica, uwagę i aprobatę poprzez złość i agresję.
4.Postawa błazen, maskotka
Przyjmuje ją najczęściej najmłodsze dziecko w rodzinie, które jest chronione przez innych domowników na tyle, na ile to możliwe. Naprzemiennie doświadcza uczucia spokoju i strachu, co powoduje dezorientację. Mimo, że maluch często nie rozumie co tak naprawdę się dzieje, odczuwa, że przestrzeń, w której się znajduje nie jest ani stała, ani bezpieczna.
Przyjmowanie jednej z czterech wyżej wymienionych postaw w dzieciństwie wiąże się z wieloma komplikacjami w przyszłości. Osoby dorosłe stają się nadmiernymi perfekcjonistami, biorą na siebie zbyt wiele lub wręcz przeciwnie nie radzą sobie z najprostszymi czynnościami. Często towarzyszy im poczucie bezradności i samotności.
W większości przypadków pojawia się problem z tworzeniem relacji społecznych, zawodowych i partnerskich oraz brak umiejętności przebywania w grupie, dopasowania się i podtrzymywania relacji.
Aby pokonać mroki przeszłości najlepiej zgłosić się na psychoterapię i przepracować problem ze specjalistą- psychologiem lub psychoterapeutą. Pozwala to na:
– zwiększenie poczucia własnej wartości,
– umiejętne określanie i radzenie sobie z emocjami,
– poprawę relacji z bliskimi
– pozbycie się uczucia ciągłego napięcia, lęku i strachu
– zdobycie umiejętności budowania trwałego i stabilnego związku partnerskiego,
opartego na zaufaniu
– odkrycie własnej tożsamości i prawidłowego postrzeganie siebie
– zamknięcie pewnego etapu w przeszłości i ruszenie naprzód z teraźniejszością
– poradzenie sobie ze stanami lękowymi i depresyjnymi
– patrzenie na życie w szerszej perspektywie i wykorzystanie możliwości w 100%
Autor: Agnieszka Brzostowska
Nasi psychoterapeuci, którzy Ci pomogą w Centrum probalans Warszawa:
Agnieszka Szafrańska – Romanów, Magdalena Szkup-Małecka, dr Hanna Elżanowska, Milena Goncerz, Emilia Sobczyk, Sylwia Bartczak, Joanna Smogorzewska, Paulina Osienicka.