Nerwica natręctw
Nerwica natręctw klasyfikowana jest jako jedno z zaburzeń psychicznych, które określane jest także jako zaburzenie obsesyjno-kompulsywne (obsessive–compulsive disorder – OCD). Jest zaburzenie lękowe, z którym zmaga się od dwóch do trzech procent społeczeństwa. Tematyka nerwicy natręctw została poruszona w polskim filmie fabularnym „Dzień Świra”. Główny bohater doskonale obrazuje klasyczny przykład osoby cierpiącej na nerwicę natręctw. Przedstawiamy, na czym polega nerwica natręctw, a także co jest podstawą jej powstania. Dodatkowo wskazujemy podstawowe objawy nerwicy natręctw i na czym polega leczenie nerwicy natręctw.
Co to jest nerwica natręctw?
Nerwica natręctw, która jest określana jako zaburzenia obsesyjno kompulsyjne jest zaburzeniem lękowym. W tej przypadłości kluczową rolę odgrywa lęk. Osoba chora jest świadoma irracjonalnego postępowania, jednak nie potrafi tego samodzielnie zwalczyć. Celem nadrzędnym są rytualne czynności, ich niezrealizowanie lub obawa o to powoduje silny lęk i niepokój.
Na przebieg zaburzenia obsesyjno kompulsyjnego składają się dwie fazy. W pierwszej dostrzegalna jest obsesja, ponieważ osoba chora posiada coraz więcej natrętnych myśli i idei. W dalszej perspektywie są one powodem do narastania lęku i wyobrażania sobie groźnych sytuacji, które przyczyniają się do pogorszenia samopoczucia. Choć osoba zmagająca się z tą przypadłością doskonale wie, że pojawiające się myśli natrętne są w pełni odrealnione i nie znajdują odzwierciedlenia w rzeczywistości, to jednak one postępują i nie może ich powstrzymać.
W następnej kolejności dostrzegalne są zaburzenia kompulsyjne, czyli zachowania irracjonalne, które mają umożliwić wyciszenie i ukojenie lęku przez osobę chorą.
Nerwica natręctw przyczyny
Nerwica natręctw może występować samodzielnie, jednak często towarzyszy depresji. Wśród naukowców nie występuje jednoznaczna opinia o przyczynach tej choroby. Przedstawiono cały szereg teorii nawiązujących do tego zagadnienia.
Podstawową przyczyną doprowadzającą do rozwoju tego zaburzenia jest lęk. W konsekwencji w społeczeństwie wykształcają się rytuały, które umożliwiają wyciszenie lęku. W tej grupie znajdują się także elementy, które są powszechnie akceptowane i wpisane w tradycję, np. pogrzeby.
Należy pamiętać, że nie każdy rytuał i powtarzanie zachowania podyktowane jest koniecznością ukojenia lęku i z czasem przekształci się w nerwicę natręctw. Choć z pewnością należy być bardzo ostrożnym, ponieważ w tym miejscu jest bardzo cienka granica i całkowicie naturalny lęk może być powodem do rozwoju obsesji.
W przypadku osób, które posiadają nerwicę natręctw, bardzo często diagnozowane jest także uszkodzenie centralnego układu nerwowego. A dodatkowo, w przeszłości odnotowano infekcje paciorkowcami, doprowadzające m.in. do anginy.
Na nerwicę natręctw ogromny wpływ posiadają także geny i kwestia dziedziczenia. W przypadku dzieci zmagających się z tym zaburzeniem psychicznym, często także były takie epizody u rodziców, dlatego nie są lekceważone przyczyny czysto psychologiczne. Zaobserwowano, że niektóre cechy charakteru zwiększają prawdopodobieństwo rozwoju nerwicy natręctw. Narażone są na to szczególnie osoby zmagające się z perfekcjonizmem, a także ponadprzeciętnie ambitne i posiadające wysokie aspiracje.
Objawy nerwicy natręctw
Nerwica natręctw objawy posiada bardzo charakterystyczne, choć mogą one występować u każdego inne. Dzieje się tak, ponieważ każda osoba chora posiada własne myśli i to one posiadają wpływ na przyjęte rytuały, które mają wyciszyć lęk. Specjalistom udało się wyodrębnić zachowania, które są szczególnie charakterystyczne dla osób zmagających się z nerwicą natręctw. W tej grupie znajduje się:
- obsesja na punkcie mycia rąk i higieny. Zdarza się, że osoba chora na skutek szorowania ciała powoduje powstanie ran. Objawy nerwicy natręctw przenoszone są także na dzieci, ponieważ one także zmuszane są do nadmiernej dbałości o czystość. Dodatkowo ciągłe mycie jest szkodliwe dla zdrowia fizycznego.
- gromadzenie przedmiotów, które są bezużyteczne i nie wykazują żadnej wartości;
- nadmierny perfekcjonizm podczas sprzątania;
- konieczność zachowania symetrii;
- powtarzanie czynności przez określoną ilość razy;
- rozpoczynanie czynności o określonych godzinach;
- wykonywanie określonych czynności aż do momentu jak osoba chora uzna ją za zrobioną perfekcyjnie;
- wielokrotne sprawdzanie i stałe kontrolowanie, czy okna i drzwi są zamknięte lub przykładowo, czy na pewno odłączono żelazko od źródła prądu.
Ponadto, osoby posiadające nerwicę natręctw posiadają także objawy psychiczne, które są bardzo charakterystyczne dla tego typu zaburzeń. W konsekwencji nerwicę natręctw można zdiagnozować również po:
- życiu w ciągłym strachu choć ze zmiennym nasileniem;
- w myślach nieustannie powtarzane są określone sekwencje zdań podczas wykonywania pewnych czynności;
- pojawiają się obsesyjne myśli, które odnoszą się do przedmiotu związanego z lękiem – licznym sferom życia towarzyszy lęk;
- natrętne myśli uniemożliwiają wypełnianie obowiązków;
- natręctwo liczenia.
Nerwica natręctw uniemożliwia prawidłowe funkcjonowanie, co przekłada się również na trudności z realizowaniem posiadanych obowiązków. Negatywne skutki choroby przekładają się na natrętne zachowania.
Nerwica natręctw może posiadać także bardzo ostry przebieg. Wówczas podczas nasilenia objawów zaburzeń obsesyjno kompulsyjnych, dana osoba wycofuje się ze swojego życia. Następnie przychodzi okres względnego spokoju, a potem choroba ponownie uderza ze zdwojoną siłą, dlatego posiada ona charakter przewlekły.
Największym problemem jest ukrywanie choroby ze względu na uczucie wstydu. Sama świadomość, ze inne osoby się o tym dowiedzą dodatkowo potęguje strach. Istotne jest, aby dokładnie analizować niepokojące zachowanie dziecka i w razie konieczności skorzystać z pomocy specjalisty, najlepszy będzie psychiatra dziecięcy, który opracuje leczenie zaburzeń obsesyjno kompulsyjnych.
Jak przebiega leczenie nerwicy natręctw?
Proces leczenia nerwicy natręctw posiada bardzo złożony charakter. Nie jest on najprostszy i wymaga wielotorowego działania. Zaburzenia obsesyjno kompulsyjne nie leczy się wyłączenie za pomocą leków, choć z pewnością posiadają one ogromne przełożenie na stan chorego i ich przyjmowanie w codziennym życiu posiada kluczowe znaczenie. Najczęściej stosuje się leki, które zaliczane są do grupy inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny.
Leczenie farmakologiczne przynosi oczekiwane rezultaty aż w 80-90% przypadków. Należy jednak pamiętać, że to działa wyłącznie poprzez redukowanie objawów. Inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny działają tylko podczas stosowania, po przerwaniu kuracji ponownie wracają objawy. Stosowanie leków pozwala na łagodzenie symptomów, ale nie zwalczają sedna problemu odpowiedzialnego za nerwice natręctw.
W leczeniu zaburzeń obsesyjno kompulsyjnych ogromne znaczenie posiada prawidłowo przeprowadzona psychoterapia. Proces leczenia pozwala na to, aby pacjent przestał odczuwać skrajne emocje na dane bodźce, które utrudniają codzienne funkcjonowanie. Terapia poznawczo behawioralna pozwala zapanować nad przymusem wykonywania czynności, które dotychczas były podyktowane przez nerwicę natręctw, a także pozwala uniknąć obsesyjnych myśli.
Celem terapii jest umożliwienie zrozumienia, że człowiek nie musi być perfekcjonistą. Dodatkowo terapeuta przedstawia, że świat się nie skończy, jeżeli dana osoba nie spełni ponadprzeciętnych wymagań. W jej przebiegu, osoba dorosła zmagająca się z nerwicą natręctw, uczy się tracić silną kontrolę nad swoim życiem.
Zdarza się, że niezdrowe nawyki są podświadomie przenoszone na dzieci. Wówczas specjaliści rekomendują terapię rodzinną. Dzieci poznają inny sposób funkcjonowania i myślenia, co minimalizuje ryzyko wystąpienia nerwicy natręctw w życiu dorosłym. W wielu sytuacjach pozwala to uzyskać dzieciom poczucie bezpieczeństwa, które przez chorobę rodzica często wystawione jest na próbę.
Zarówno nerwica natręctw myślowych jak i nawykowych wymaga specjalistycznego podejścia, ponieważ źle przeprowadzona terapia nie przyniesie nigdy oczekiwanych rezultatów. W pierwszej kolejności powinna być właściwie postawiona diagnoza, ponieważ nie zawsze jest to nerwica natręctw. Dodatkowo osoba, która zmaga się z tym zaburzeniem powinna także przeanalizować zachowanie dzieci, ponieważ nerwica natręctw u dzieci występuje coraz częściej. A wraz z wiekiem obsesyjny lęk zaczyna się nasilać i powoduje wycofanie z grupy i uniemożliwia prawidłowe funkcjonowanie w społeczeństwie. Dotyczy to nie tylko starszych dzieci, ale także tych młodszych, które muszą się mierzyć z zaburzeniami obsesyjno kompulsyjnymi. Dla nich także mogą być przepisane leki z grupy neuroleptyków, jeżeli lekarz specjalista stwierdzi, że zachodzi konieczność ich przyjmowania, choć często pozytywne rezultaty przynosi sama terapia.
Czy warto zwrócić się o pomoc?
Osoby, które dostrzegają u siebie charakterystyczne objawy nerwicy natręctw, nie powinny zwlekać z prośbą o pomoc. Każdy dzień zwłoki sprawia, że ludzki umysł zaczyna patologicznie spostrzegać normalne funkcjonowanie. Towarzyszące poczucie niespełnienia, narastający niepokój, a także umysł zarzucony natrętnymi myślami działa destrukcyjnie. Choć z pozoru przymus porządku może być dostrzegalny jako zaleta, to jednak rozpoznanie ocd nie powinno być odwlekane w czasie. Kluczowe jest, że codzienne funkcjonowanie z zaburzeniem obsesyjno kompulsyjnym jest szkodliwe także dla osób bliskich i współpracowników. Co więcej, objawy choroby potrafią skutecznie niszczyć relację towarzyskie i rodzinne. Szczególnie, że wiele osób nie spostrzega tego jako groźne dla zdrowia psychicznego zaburzenie.
Podsumowując, nie warto zwlekać z rozpoczęciem terapii. Z tych zaburzeniem zmaga się coraz więcej osób i nie jest ona żadnym powodem do wstydu, choć dana osoba zaczyna się czuć coraz gorzej i nierzadko cierpi na tym jej samoocena. Dodatkowo, należy pamiętać, że nerwica natręctw często lubi występować w parze z depresją. Wówczas obsesyjne myśli mogą być jednym z powodów doprowadzających do o wiele większej tragedii. Zarówno z nerwicą natręctw jak i depresją można wygrać, nie należy tylko zwlekać.
Zapraszamy do zapoznania się z ofertą Centrum-probalans.