Problemy psychiczne dotknąć mogą każdego z nas. Gorsze samopoczucie, apatia, niechęć do życia, problemy ze snem i koncentracją lub niepokój i lęki to tylko nieliczne przykłady, kiedy konieczna jest wizyta u psychiatry. W takim przypadku pracownik nie jest zdolny do pracy zarobkowej i powinien udać się na zwolnienie lekarskie. Kiedy i w jaki sposób można dostać zwolnienie od psychiatry i dlaczego warto udać się na wizytę? Wszystko wyjaśni się po przeczytaniu tego tekstu! Warto zapoznać się z tymi informacjami!
Zwolnienie lekarskie od psychiatry nie jest powodem do wstydu!
Jeszcze do niedawna wizyta u psychiatry była kojarzona ze wstydem i nieumiejętnością radzenia sobie z własnymi problemami i trudnościami życiowymi. Mimo że świadomość społeczeństwa cały czas rośnie, to niektórzy nadal obawiają się opowiadać o swoich słabościach obcej osobie. Warto pamiętać, że problemy ze zdrowiem psychicznym nie są niczym krępującym i kiedy się pojawiają, to koniecznie trzeba poprosić o pomoc. Na taki stan rzeczy mogą mieć wpływ najróżniejsze czynniki. Zaburzenia psychiczne lub obniżony nastrój może być wynikiem dziedziczenia, nadmiernego stresu, czy też wpływem innych osób. Niewątpliwie również praca w wielu sytuacjach powoduje dyskomfort. Zwłaszcza, jeżeli pracownik został dotknięty mobbingiem, ma konflikty ze współpracownikami lub pracodawcą bądź zmuszony jest pracować pod presją czasu, co dla niego jest po prostu zbyt trudne. Takie warunki niekorzystnie oddziałują na samopoczucie i w konsekwencji mogą prowadzić do pogorszenia samopoczucia lub poważnej choroby.
Jak umówić się na wizytę do psychiatry?
Pierwsza wizyta u psychiatry i wszystkie kolejne nie wymagają skierowania od lekarza pierwszego kontaktu, dlatego na badanie czeka się stosunkowo krótko. Pacjent ma do wyboru specjalistę w ramach ubezpieczenia NFZ lub prywatnie. Niezależnie od jego decyzji pierwsze spotkanie będzie wyglądało identycznie. Mianowicie psychiatra będzie chciał ocenić stan psychiczny pacjenta, aby dowiedzieć się o nim, jak najwięcej zobowiązany będzie przeprowadzić szczegółowy wywiad. W jego trakcie na pytania należy odpowiadać zgodnie z prawdą i nie pomijać żadnych aspektów, ponieważ w innym przypadku trudno będzie lekarzowi postawić trafną diagnozę. Po rozmowie psychiatra ustali, czy niezbędne są kolejne wizyty i jakie kroki podjąć, aby pomóc pacjentowi wrócić do zdrowia.
Kiedy problemy z psychiką są podstawą do przebywania na zwolnieniu lekarskim?
Wbrew pozorom nie każda wizyta u psychiatry będzie oznaczała zwolnienie lekarskie. W dużej mierze największe znaczenie będzie miała postawiona diagnoza oraz ewentualna niezdolność do pracy. Niestety wielu pracowników obawia się reakcji ze strony pracodawców i kolegów na zwolnienie lekarskie od psychiatry. Jednak nie każdy zdaje sobie sprawę, że urlop zdrowotny nadaje choremu wielu praw, z których z całą pewnością warto skorzystać w razie problemów ze zdrowiem. Lekarz psychiatra może wystawić zwolnienie, jeżeli uzna, że warunki pracy nie sprzyjają leczeniu psychiatrycznym pacjenta lub doświadczył on nieprzyjemnych sytuacji, która wywołała jego dolegliwości. Warto wiedzieć, że współpracownicy w tym także pracodawca nie musi wiedzieć, co jest powodem zwolnienia lekarskiego. Specjalista w dokumentach może jedynie wpisać kod choroby i to przełożonemu musi wystarczyć. Z kolei pytania kolegów o powód nieobecności w firmie można wytłumaczyć chorobą przewlekłą. Oczywiście, jeżeli choremu przeszkadza mówienie wprost o własnej przypadłości.
Jak długo może trwać zwolnienie lekarskie od psychiatry?
Wiele kontrowersji wzbudza pytanie, przez jaki okres można korzystać ze zwolnienia lekarskiego od psychiatry? Bardzo trudno w tym wypadku udzielić jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ wiele zależy od przebiegu leczenia oraz stanu zdrowia pacjenta. Zgodnie z prawem zwolnienie lekarskie nie może trwać dłużej niż 182, a więc pół roku. Z kolei, gdy powrót do wykonywania pracy po tym okresie nie jest możliwy, to lekarz psychiatra może wystawić skierowanie na leczenie rehabilitacyjne, które trwa trzy miesiące. Kiedy pracownik jest na zwolnieniu lekarskim lub rehabilitacji pracodawca nie może rozwiązać z nim umowy, ponieważ obowiązuje go okres ochronny. Po przekroczeniu 272 dni, czyli zwolnienia i leczenia rehabilitacyjnego przełożonemu przysługuje prawo do zwolnienia pracownika przez wzgląd na przedłużającą się nieobecność. Zresztą może to również zrobić zaraz po powrocie podwładnego, gdy uzna, że jego choroba jest zbyt dużym obciążeniem finansowym dla firmy.
Czy zwolnienie lekarskie od psychiatry może być wystawione wstecz?
W przypadku tradycyjnych zwolnień lekarskich specjalista może je wystawić jedynie maksymalnie 3 dni wstecz. Nieco inaczej wygląda sprawa, kiedy pacjent korzysta z pomocy lekarza psychiatry, ponieważ możliwe jest wykazanie, że zaburzenia psychiczne (zdiagnozowane lub podejrzewane) ograniczające zdolność do oceny własnego postępowania sprawiły, że niezdolność do pracy pojawiła się znacznie szybciej. Niestety kodeks pracy nie reguluje tego, na ile dni wstecz lekarz psychiatra może wystawić zwolnienie lekarskie.
Zwolnienia lekarskie a wynagrodzenie chorobowe
Pacjentowi przebywającym na zwolnieniu lekarskim przysługuje wynagrodzenie chorobowe, ale tylko przez pierwsze 33 dni. Później przysługuje mu zasiłek chorobowy. Podobnie jak przy innych zwolnieniach zasiłek chorobowy wynosi 80% podstawy wymiaru składki. Do jej wyliczenia wykorzystuje się przeciętne miesięczne wynagrodzenie z ostatnich 12 miesięcy kalendarzowych, które miały miejsce, zanim nastąpiła niezdolność do pracy. W podstawę wliczane są również inne składniki wynagrodzenia takie jak nagrody, czy premie. Wyjątek od tej reguły stanowią pracownice mające zwolnienie lekarskie od psychiatry będące w ciąży. Ich obowiązuje zasiłek chorobowy wypłacany w 100%. Należy także nadmienić, że za pierwsze 33 dni wynagrodzenie wypłacane jest przez pracodawcę. Natomiast przy dłuższym czasie przebywania na zwolnieniu lekarskim kwestia wypłaty przejęta zostaje przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Zwolnienie lekarskie a Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Mimo że dolegliwości psychiczne trudno jest udowodnić, to nie jest to jednoznaczne z tym, że ZUS lub pracodawca nie może sprawdzić, czy zwolnienie lekarskie zostało wystawione na podstawie istniejących do tego przesłanek. Zresztą mogą również podważyć zasadność takiego urlopu zdrowotnego, kiedy pacjent nie stosuje się do jego warunków. Zarówno pracownik ZUS-u, jak i przełożony mogą odwiedzić chorego w domu i sprawdzić, czy rzeczywiście przebywa na zwolnieniu lekarskim zgodnie z odgórnie nałożonymi zasadami. Dlatego bardzo ważne jest to, aby w trakcie wizyty u lekarza psychiatry postarać się o zapis umożliwiający opuszczanie domu. Szczególnie, gdy zachodzi konieczność samodzielnego robienia zakupów. Poza tym dość często specjaliści zalecają swoim pacjentom spacery lub wyjazdy do placówek leczniczych, więc taka adnotacja w dokumentach będzie niezbędna.
Zwolnienie lekarskie a wyjazd rekreacyjny
Bardzo często pacjenci zastanawiają się, czy podczas zwolnień lekarskich od psychiatry możliwe są wyjazdy np. do rodziny. Odpowiedź na to pytanie jest twierdząca, ale pod warunkiem, że lekarz nie zalecił inaczej lub podróż nie spowoduje pogorszenia stanu zdrowia chorego. W takiej sytuacji ZUS ani pracodawca nie mogą podważyć podjętej decyzji. Jednak każda tego typu wyprawa powinna zostać skonsultowana ze specjalistą, który wystawił zwolnienie lekarskie, aby rozwiać wszelkie wątpliwości i uniknąć potencjalnych konsekwencji. Bardzo często lekarze wręcz odradzają długotrwałego przebywania w domu przez wzgląd na możliwość pogłębienia objawów choroby. Urlop zdrowotny nie uprawnia pacjenta do podjęcia jakiejkolwiek innej pracy. Złamanie tego zakazu może wiązać się z podważeniem zwolnienia lekarskiego oraz utratą stanowiska.
Zwolnienia lekarskie a podejście pracodawcy
Zły stan zdrowia psychicznego to coś, czego z całą pewnością nie można bagatelizować i trzeba się leczyć. Niestety zwolnienie lekarskie od psychiatry może spotkać się z bardzo różną reakcją pracodawcy. Jeden będzie wyrozumiały i zrozumie trudną sytuację, ale drugi może być bardziej podejrzliwy lub mniej empatyczny i podchodzić do sprawy z większym dystansem. Tak naprawdę wiele zależy od charakteru danego przełożonego. Jednak najważniejsze jest to, że w trakcie trwania zwolnienia pracownikowi nie może zostać wręczone wypowiedzenie umowy, chyba że złamał obowiązujące go warunki. Poza tym informacja o jego chorobie nie pojawi się w świadectwie pracy, ale będzie w nim uwzględniony czas nieobecności i niezdolności do pracy, co może spotkać się z postawieniem chorego w złym świetle przed potencjalnym, nowym pracodawcą.
Zwolnienie lekarskie od psychiatry a dochodzenie swoich praw
Wypalenie zawodowe, depresja, lęki, czy nerwice mogą występować w związku z sytuacją zaistniałą w miejscu pracy. Zwolnienie lekarskie od psychiatry może stanowić podstawę nie tylko do wypłaty zasiłku chorobowego, ale także dowód dla sądu pracy. Jeżeli stan psychiczny pracownika pogorszył się, ponieważ padł ofiarą mobbingu, przemocy lub zmuszony był do wykonywania pracy w niegodnych warunków, to powinien dochodzić swoich praw i domagać się zadośćuczynienia.